Bereik je doel, verander je gedrag!

Heb je het gehad met die collega die altijd om hulp vraagt? Blaft je baas je zijn opdrachten toe zonder duidelijke uitleg? Hebben je sancties geen effect op die eeuwige telaatkomer? Voer je mopperend de voorstellen van anderen uit, terwijl je vindt dat jouw ideeën efficiënter zijn?

 Wel, dan is hier het goede nieuws: als je je ingesleten gedrag verandert, is de kans groot dat ook je collega anders gaat reageren.

Klinkt het als muziek in je oren? Wel het kan, er bestaan regels voor en ze werken.

Volgens de Roos van Leary kan je het gedrag van je collega’s immers beïnvloeden als je hen op de juiste manier benadert. De Roos van Leary is een handig hulpmiddel om het gedrag van je baas of je collega’s te analyseren en dus beter te begrijpen. 

 

Complementair

De Roos van Leary is opgebouwd uit twee assen, die samen een kruis vormen. Op die manier ontstaan er vier kwadranten. De verticale as geeft de mate van dominantie aan. Dominant gedrag is boven, volgend of volgzaam gedrag is onder. De mate van dominantie roept een tegengestelde reactie of complementair gedrag op. Bij iemand die heel volgend is, neemt de ander een leidende rol op zich en omgekeerd.

Symmetrisch

De horizontale as geeft de mate van de relatie tussen de betrokkenen aan. Rechts staan begrippen zoals: samen, wij, relatiegericht, samenwerking, sympathie en affectie. Links staan begrippen zoals: tegen, ik, taakgericht, autonomie, antipathie en afwijzing. De mate van relatie roept eenzelfde reactie op m.a.w. als iemand samen-gedrag vertoont, dan wekt dat ook samen-gedrag bij een ander op. En als iemand tegen-gedrag vertoont, dan wekt dat tegen-gedrag of symmetrisch gedrag op, dus als iemand aanvallend is, wordt de andere opstandig.

Zit je samen met een collega of je baas in hetzelfde kwadrant, dan houden juliie hetzelfde gedrag in stand. Zitten jullie allebei in het kwadrant:

• Boven/Tegen, dan belanden jullie steevast in een machtstrijd.
• Boven/Samen, dan willen jullie allebei graag je plan uitvoeren, maar tevens gewaardeerd worden.
• Onder/Samen, dan komen jullie niet veel verder, omdat er initiatief ontbreekt
• Onder/Tegen, dan versterken jullie elkaars kritische blik.

 Volgens de Roos van Leary roept verticaal tegenovergesteld gedrag een complementaire reactie op. Dus als je het gedrag iemands gedrag wilt versterken, moet je kiezen voor gedrag dat daar verticaal tegenover staat.

Gedrag dat horizontaal naast elkaar staat, heeft dan weer een constructieve invloed, dus als je iemand op een opbouwende manier wilt beïnvloeden, moet je kiezen voor gedrag dat even dominant is en aan de andere kant van de verticale lijn zit.

Dus als je wil dat de ander leidend gedrag gaat vertonen, dan zul je je dus zelf volgend moeten stellen. Of anders gezegd: als je wilt dat een ander zelf zijn problemen oplost, dan zul je je ideeën voor jezelf moeten houden tot de ander zélf met ideeën en oplossingen komt.

En als je genoeg hebt van het aanvallend gedrag van de ander, dan kun je zelf ophouden je te verdedigen. Wat zou je blaffende baas doen, als jij hem vriendelijk zou vragen om wat meer uitleg bij de opdracht te geven in plaats van te jammeren dat je het werk binnen die tijd niet af krijgt? Misschien is hij aanvankelijk nog wat nors, maar de kans is groot dat hij uiteindelijk nieuwsgierig zal vragen waarom het niet lukt.

Wil je tenslotte graag dat de ander niet altijd in de verdediging zit, zorg dan dat jij niet gaat aanvallen. Wedden dat een door jullie samen uitgewerkt plan om op tijd te komen beter werkt bij die telaatkomer dan de eeuwige verwijten?

Volhouden

Soms moet je je nieuwe gedragsregels wel een tijdje volhouden vooraleer je resultaat boekt, want sommige mensen zijn nu eenmaal hardleers. Of misschien heb je je gedrag nog niet duidelijk genoeg veranderd. Dus probeer het nog een keer of nog duidelijker.

Lukt het niet of niet in één keer: geen man over boord. Er komt altijd een nieuw moment waarop je het kunt proberen. Durf ermee te spelen en je zult zien: het werkt!

Meer info: Communicatievaardigheden