Stop met people pleasen en kies voor jezelf

Sanne zit aan haar bureau. De werkdag zit er bijna op als haar collega langs komt met een verzoek: "Kun je nog even helpen met dit rapport? Het moet morgen af." Sanne, al moe van een lange dag, wil eigenlijk naar huis. Maar zonder erbij na te denken zegt ze: "Ja, natuurlijk!" Terwijl haar collega met een glimlach wegloopt, vraagt Sanne zich af waarom ze niet gewoon 'nee' heeft gezegd. Ze weet dat haar avond nu wordt opgeofferd voor werk dat ze eigenlijk niet hoeft te doen. Dit is niet de eerste keer dat Sanne in deze situatie belandt. Elke keer weer voelt ze de drang om anderen tevreden te stellen, zelfs als dat ten koste gaat van haar eigen welzijn. Sanne is een 'people pleaser'.

We kennen allemaal wel iemand die anderen vaak probeert tevreden te stellen, ongeacht de impact op je eigen welzijn en prioriteiten. Misschien ben jij wel die persoon. Laten we eens kijken wat “people pleasen” precies inhoudt, hoe je kunt ontdekken of je een pleaser bent, en hoe je kunt leren om beter voor jezelf op te komen.

Wat is 'People Pleasen'?

'People pleasen' verwijst naar een patroon van gedrag waarbij iemand voortdurend probeert anderen tevreden te houden, zelfs als dat ten koste gaat van zichzelf. Mensen die dit doen, vinden het vaak moeilijk om 'nee' te zeggen of om hun eigen wensen en behoeften op de eerste plaats te zetten. Ze zijn bang voor afwijzing, confrontatie of het teleurstellen van anderen, en dat zorgt ervoor dat ze hun eigen grenzen overschrijden. Hoewel het nobel lijkt om altijd voor anderen klaar te staan, kan het leiden tot gevoelens van uitputting, stress en frustratie.

Een studie gepubliceerd in het Journal of Personality and Social Psychology toont aan dat mensen die zich vooral richten op het voldoen aan de verwachtingen van anderen, een lager zelfbeeld hebben en meer vatbaar zijn voor stress en burn-out. Dit komt doordat ze voortdurend hun eigen behoeften negeren, wat op de lange termijn een negatieve impact heeft op hun welzijn.

Oorzaken van people pleasen 

Er zijn verschillende psychologische en sociale factoren die bijdragen aan het ontstaan van people pleasen. Vaak begint het al op jonge leeftijd. Kinderen die veel bevestiging krijgen wanneer ze 'braaf' zijn of anderen helpen, leren dat hun eigenwaarde afhangt van het tevreden stellen van anderen. Dit gedrag kan ook voortkomen uit een behoefte aan acceptatie of goedkeuring van ouders, leraren of vrienden. 

Het is verleidelijk om te denken dat pleasen geen kwaad kan, maar de gevolgen kunnen verstrekkend zijn:

Verlies van identiteit en persoonlijke doelen: Mensen die voortdurend bezig zijn met het tevreden houden van anderen, verliezen vaak hun eigen verlangens en doelen uit het oog. Ze zijn zo gericht op de wensen van anderen dat ze niet meer weten wat ze zelf willen.

Opgekropte frustratie: Als je steeds 'ja' zegt tegen dingen die je eigenlijk niet wilt doen, bouw je onvermijdelijk frustratie op. Deze frustratie kan leiden tot gevoelens van wrok en kan relaties op lange termijn ondermijnen.

Burn-out en stress: Omdat people pleasers vaak te veel hooi op hun vork nemen, lopen ze een groter risico op burn-out en chronische stress. Ze blijven doorgaan, zelfs wanneer hun lichaam en geest rust nodig hebben, uit angst anderen teleur te stellen.

Assertiviteit: De sleutel tot zelfzorg 

Een oplossing voor people pleasen is assertief zijn. Assertiviteit betekent dat je op een respectvolle manier voor jezelf opkomt, je eigen mening en behoeften uitspreekt, zonder de rechten van anderen te schenden. Mensen die assertief zijn, hebben geen moeite om 'nee' te zeggen wanneer dat nodig is, en voelen zich minder schuldig wanneer ze hun eigen belangen vooropstellen.

Assertiviteit is niet hetzelfde als agressief zijn. Waar agressiviteit het respect voor anderen wegneemt, creëert assertiviteit een gezonde balans tussen het respecteren van je eigen behoeften en die van anderen.

Volgens onderzoek gepubliceerd in het European Journal of Work and Organizational Psychology, blijken mensen die meer assertief zijn minder kans te hebben op werkgerelateerde stress en een hogere werktevredenheid te ervaren. Dit komt omdat ze beter in staat zijn om grenzen te stellen en hun tijd en energie op een effectievere manier te beheren.

Veel people pleasers worstelen met het woord 'nee'. Dit komt vaak door de angst om afgewezen te worden of de gedachte dat ze onaardig of egoïstisch overkomen. Maar 'nee' zeggen is een essentiële vaardigheid om gezonde grenzen te behouden. Door 'nee' te zeggen tegen dingen die niet bij je passen, zeg je eigenlijk 'ja' tegen jezelf en je eigen prioriteiten.

Het is belangrijk te begrijpen dat 'nee' zeggen niet hetzelfde is als iemand teleurstellen. Het is een manier om je grenzen te bewaken en jezelf te beschermen tegen overbelasting. Het vereist oefening en moed, maar het loont de moeite om deze vaardigheid te ontwikkelen.

Hoe stoppen met People Pleasen?

Stoppen met people pleasen begint met zelfbewustzijn en een bewuste keuze om verandering aan te brengen. Hier zijn enkele tips om je op weg te helpen:

Herken je Gedrag: Probeer je bewust te worden van specifiek situaties waarin je merkt dat je aan het pleasen bent. Dit helpt je om patronen te herkennen. 
Dit kan je doen:

Dagboek bijhouden: Noteer elke keer dat je iets doet waar je eigenlijk geen tijd of zin in hebt. Schrijf op wat je voelde en waarom je toch ja hebt gezegd.

Triggers identificeren: Bepaal welke situaties of personen je pleaser-gedrag triggeren. Bijvoorbeeld, merk je dat je vooral pleast bij bepaalde collega’s of tijdens teamvergaderingen?

Stel Grenzen: Dit is niet gemakkelijk, maar essentieel voor je eigen welzijn. Begin met kleine stapjes, zoals het weigeren van kleine verzoeken. Dit betekent niet dat je nooit meer helpt, maar dat je weloverwogen keuzes maakt.

Oefen met kleine nee's: Begin met eenvoudige verzoeken. Als iemand vraagt of je snel iets kunt nalezen, zeg dan vriendelijk dat je even druk bent met iets anders. Je kan dan vervolgens een bijkomende vraag stellen: Is het dringend? Kan het later? Kan iemand anders het voor je doen?

Gebruik "ik"-boodschappen: Wees specifiek  en leg uit waarom je niet kunt helpen, zonder je te verontschuldigen. Bijvoorbeeld: "Ik moet mijn eigen project afronden tegen vrijdag, dus ik kan die extra taak niet aannemen."

Neem een buddy of een coach: Praat met een vertrouwde collega of mentor over je neiging om te pleasen. Ze kunnen je helpen om objectief naar je gedrag te kijken en je ondersteunen bij veranderingen.

People pleasen kan op de korte termijn misschien een manier lijken om conflicten te vermijden en relaties te onderhouden, maar op de lange termijn zorgt het alleen maar voor stress en frustratie. Het is niet egoïstisch om voor jezelf op te komen; het is een daad van zelfzorg en respect. 

Meer info: assertiviteitstraining